گاز هیدروژن (H2)
هیدروژن دارای کاربردهای بسیار در انواع صنایع است. این ماده توسط هنری کاوندیش در سال ۱۷۶۶ کشف شد. هیدروژن سبکترین عنصر شیمیایی در جدول تناوبی است که با حرف H و عدد اتمی ۱ نشان داده می شود و دارای وزن اتمی ۱.۰۰۷۹۴ گرم بر مول می باشد. امروزه از گاز طبیعی یا هیدروکربن ها و همچنین آب به عنوان مواد اولیه برای تولید هیدروژن استفاده می شود. این گاز بی رنگ، بسیار سبک بوده و به راحتی با سایر مواد شیمیایی واکنش نشان می دهد.
علاوه بر این ، هیدروژن دارای انرژی پتانسیل شیمیایی بسیار بالایی است (۱۲۰ مگاژول بر کیلوگرم) که آن را به انرژی واسطه ی برجسته ای برای آینده تبدیل کرده است. زمانی که این گاز در پیل سوختی با هوا یا اکسیژن ترکیب می شود به جریان الکتریکی و گرما تبدیل شده ، که ماحصل آن صرفا آب خواهد بود.
آرزویی که این روزها ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول کرده، آن است که مسافتی طولانی را با یک خودروی برقی طی کنند ، بدون آنکه ذره ای گاز گلخانه ای تولید شود.
ویژگیهای گاز هیدروژن:
- بی بو
- بسیار سبک تر از هوا
- به شدت قابل اشتعال
- انفجار پذیر
- دارای شعله نامرئی
جدول درجه خلوص:
درجه خلوص | خلوص | میزان ناخالصی ها [ppm] | ||||||
H۲O | O۲ | CnHm | CO | CO۲ | N۲ | Halocarbons | ||
Hydrogen 4.6 | ≥۹۹.۹۹۶ % | ≤۵ | ≤۵ | – | – | – | – | – |
Hydrogen 5.0 | ≥۹۹.۹۹۹ % | ≤۳ | ≤۲ | ≤۰.۵ | – | – | ≤۵ | – |
Hydrogen 5.0 zero | ≥۹۹.۹۹۹ % | ≤۳ | ≤۲ | ≤۰.۲ | ≤۱ | ≤۱ | ≤۵ | – |
Hydrogen 5.5 | ≥۹۹.۹۹۹۵ % | ≤۱ | ≤۱ | ≤۰.۱ | ≤۰.۵ | ≤۰.۵ | – | ≤۱ ppb |
Hydrogen 6.0 | ≥۹۹.۹۹۹۹ % | ≤۰.۵ | ≤۰.۵ | ≤۰.۱ | ≤۰.۱ | ≤۰.۱ | ≤۰.۵ | – |
Hydrogen 7.0 | ≥۹۹.۹۹۹۹۹ % | ≤۵۰ ppb | ≤۳۰ ppb | ≤۳۰ ppb | ≤۳۰ ppb | ≤۳۰ ppb | – | – |
امکان نگهداری و حمل و نقل گاز هیدروژن:
Road tanker | Tube trailer | ISO tanks | Drum tanks | پالت | سیلندر |
X | OK | X | X | OK | OK |
استاندارد رنگ سیلندر:
رنگی که برای سیلندر این گاز خالص مورد استفاده قرار میگیرد قرمز رنگ است.
کد رنگ بر اساس استاندارد استرالیا: Signal Red-AS No.13
نماد خطرات و خواص شیمیایی:
از نظر خواص شیمیایی (Globally Harmonized System of classification of chemicals-GHS )
از نظر حمل و نقل و نگهداری گاز
سازگاری مواد (Material Compatibility):
نوع ماده | آلومینیوم | برنج | مس | کربن استیل | نایلون | پلی اتان | پلی وینیل کلراید | استنلس استیل | تفلون | مونل |
شرایط سازگاری | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • |
مناسب •
خنثی ▴
نامناسب ▪
استاندارد شیر سیلندر:
نوع اتصال | نوع کانکتور | کشور دارای استاندارد |
۰.۸۲۵″ – ۱۴ NGO LH | CGA 350 | آمریکا |
W 21.8 x 1/14” LH | DIN 477 No. 1 | آلمان |
G 5/8” LH INT | BS 341 No. 4 | انگلستان |
W 20 x 1/14” LH | UNI 4405 | ایتالیا |
SI 21.7 x 1.814 LH | AFNOR-NF E | فرانسه |
صنایعی که از گاز هیدروژن استفاده می کنند:
نویسنده: فریبرز جودکی، واحد فنی و مهندسی شرکت رایتک پویا / [email protected]
منابع:
مقلات شرکت Linde
مقالات شرکت Air Liquide
